ASAP, potrzebny ASAP
Kiedy rozpadł się Związek Sowiecki i nastąpił koniec zimnej wojny, a Polska i inne kraje Europy Wschodniej przystąpiły do NATO, zapanował powszechny optymizm i przekonanie, że zapasy broni powinny trafić na złom. Jednak kolejne wojny na świecie, atak na WTC i agresywna polityka Rosji szybko zweryfikowały romantyczną wizję Francisa Fukuyamy o “końcu historii”.
Świat po zimnej wojnie wydawał się być miejscem, gdzie dominować będą pokojowe negocjacje i międzynarodowe porozumienia. Idee demokracji miały triumfować, a konflikty międzynarodowe miały być reliktem przeszłości. Jednak rzeczywistość okazała się być bardziej złożona. Wraz z nowymi konfliktami i wyzwaniami pojawiła się potrzeba redefinicji polityki obronnej, zwłaszcza dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej, które znajdowały się w dynamicznym obszarze geopolitycznych przemian.
Atak na World Trade Center w 2001 roku wstrząsnął fundamentami bezpieczeństwa międzynarodowego. Globalne zaplecze terrorystyczne wskazało na nowe zagrożenia, które niekoniecznie wywodziły się z państw narodowych. Stało się jasne, że tradycyjne podejście do obronności musi uwzględniać także aspekty asymetrycznych zagrożeń, takich jak terroryzm czy cyberprzestępczość.
Polityka Rosji pod rządami Władimira Putina zrewolucjonizowała obraz geopolityczny Europy Wschodniej. Agresywne działania na Ukrainie, interwencje w Gruzji czy destabilizacja regionu bałtyckiego pokazały, że koncepcja pokoju i bezpieczeństwa w Europie wymaga gruntownej rewizji. To spowodowało, że kraje takie jak Polska czy Estonia zaczęły ponownie inwestować w swoje zdolności obronne oraz rozwój sojuszniczych relacji z krajami NATO.
Wizja o “końcu historii” okazała się być zbyt uproszczona. W rzeczywistości historia to ciągły proces zmian, których nie można przewidzieć. Globalne wyzwania, takie jak zmiany klimatyczne, migracje czy nowe technologie, dodatkowo komplikują obraz przyszłości. Dlatego też koncepcja polityki obronnej musi być elastyczna i dynamiczna, gotowa na adaptację do zmieniających się realiów międzynarodowych.
Podsumowując, zmiany geopolityczne po zimnej wojnie wymusiły redefinicję koncepcji polityki obronnej. Wydarzenia takie jak atak na WTC czy agresywne działania Rosji pokazały, że bezpieczeństwo międzynarodowe jest nadal zagrożone. Polska i inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej muszą być przygotowane na różnorodne scenariusze, inwestując zarówno w tradycyjne jak i asymetryczne zdolności obronne oraz utrzymując silne relacje z sojusznikami w ramach NATO.
Opublikowano: 04 czerwca 2023